Gmina Maków Podhalański, realizując działania skupiające się wokół roztropnego korzystania z narzędzi i zasobów cyfrowych oraz wymogów krajowego systemu cyberbezpieczeństwa zwraca szczególną uwagę na elementy edukacyjne podnoszące wiedzę o cyberbezpieczeństwie.
Cyberbezpieczeństwo to „odporność systemów informacyjnych na działania naruszające poufność, integralność, dostępność i autentyczność przetwarzanych danych lub związanych z nimi usług oferowanych przez te systemy”.
Podstawowe zagrożenia cybernetyczne to:
- Ataki na najsłabsze ogniwo jakim jest człowiek - socjotechniczne np. phishing, spear phishing, spoofing, fałszywa pomoc techniczna;
- Ataki z użyciem szkodliwego oprogramowania - malware, wirusy, robaki itp.
- Kradzieże tożsamości.
- Wyłudzenia, modyfikacja bądź zniszczenie danych.
- Zablokowanie dostępu do usług elektronicznych, w tym danych w komputerze osobistym.
- Spam - niechciane, niezamawiane wiadomości elektroniczne.
Przed tego typu zagrożeniami można się bronić:
- Ograniczone zaufanie do nadawcy, wiadomości, sms-ów, zmuszających lub nakłaniających do podania danych o sobie lub wykorzystywanych urządzeniach i systemach, a przede wszystkim żądających podania haseł dostępowych, instalacji oprogramowania lub do zewnętrznego zarządzania komputerem.
- Nie ujawniaj danych osobowych w tym danych autoryzacyjnych dopóki nie ustalisz czy rozmawiasz z osobą uprawnioną do przetwarzania Twoich danych.
- Instaluj aplikacje tylko ze znanych i zaufanych źródeł.
- Nie otwieraj wiadomości e-mail i nie korzystaj z przesłanych linków od nadawców, których nie znasz.
- Każdy e-mail można sfałszować, sprawdź w nagłówku wiadomości pole Received: from (ang. otrzymane od) w tym polu znajdziesz rzeczywisty adres serwera nadawcy.
- Porównaj adres konta e-mail nadawcy adresem w polu „From” oraz „Reply to” – różne adresy w tych polach mogą wskazywać na próbę oszustwa.
- Szyfruj dane poufne wysyłane pocztą elektroniczną.
- Bezpieczeństwo wiadomości tekstowych (SMS). - sprawdź adres url z którego domyślnie dany podmiot/instytucja wysyła do Ciebie smsy, cyberprzestępca może podszyć się pod dowolną tożsamość (odpowiednio definiując numer lub nazwę), otrzymując smsa, w którym cyberprzestępca podszywa się pod numer zapisany w książce adresowej, telefon zidentyfikuje go jako nadawcę wiadomości sms.
- Jeśli na podejrzanej stronie podałeś swoje dane do logowania lub jeżeli włamano się na Twoje konto e-mail – jak najszybciej zmień hasło.
- Chroń swój komputer, urządzenie mobilne programem antywirusowym zabezpieczającym przed zagrożeniami typu: wirusy, robaki, trojany, niebezpieczne aplikacje (typu ransomware, adware, keylogger, spyware, dialer), phishing, narzędziami hakerskimi, backdoorami, rootkitami, bootkitami i exploitami.
- Aktualizuj system operacyjny, aplikacje użytkowe, programy antywirusowe. Brak aktualizacji zwiększa podatność na cyberzagrożenia. Hakerzy, którzy znają słabości systemu/aplikacji, mają otwartą furtkę do korzystania z luk w oprogramowaniu.
- Logowanie do e-usług publicznych, bankowości elektronicznej bez aktualnego (wspieranego przez producenta) systemu operacyjnego to duże ryzyko.
- Korzystaj z różnych haseł do różnych usług elektronicznych.
- Tam gdzie to możliwe (konta społecznościowe, konto email, usługi e-administracji, usługi finansowe) stosuj dwuetapowe uwierzytelnienie za pomocą np. sms, pin, aplikacji generującej jednorazowe kody autoryzujące, tokenów, klucza fizycznego.
- Regularnie zmieniaj hasła.
- Nie udostępniaj nikomu swoich haseł.
- Pracuj na najniższych możliwych uprawnieniach użytkownika.
- Wykonuj kopie bezpieczeństwa.
- Skanuj podłączane urządzenia zewnętrzne.
- Skanuj regularnie wszystkie dyski twarde zainstalowane na Twoim komputerze.
- Kontroluj uprawnienia instalowanych aplikacji.
- Unikaj z korzystania otwartych sieci Wi-Fi.
- Podając poufne dane sprawdź czy strona internetowa posiada certyfikat SSL. Protokół SSL to standard kodowania (zabezpieczania) przesyłanych danych pomiędzy przeglądarka a serwerem.
- Zadbaj o bezpieczeństwo routera (ustal silne hasło do sieci WI-FI, zmień nazwę sieci WI-Fi, zmień hasło do panelu administratora, ustaw poziom zabezpieczeń połączenia z siecią Wi-FI np. WPA2 i wyższe, aktualizuj oprogramowanie routera, wyłącz funkcję WPS, aktywuj funkcję Gościnna Sieć Wi-Fi „Guest Network”.
- Szyfruj dyski twarde komputera, przenośne
