Zobowiązanie do poddania się leczeniu odwykowemu następuje w przypadku spełnienia dwóch warunków:

  1. stwierdzonego orzeczeniem biegłych uzależnienia od alkoholu,
  2. wystąpienia co najmniej jednej z przesłanek wymienionych w art. 24 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, tj. powodowanie  w związku z nadużywaniem alkoholu rozkładu życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylania się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny albo systematycznego zakłócania spokoju lub porządku publicznego.


Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ma uprawnienia do podejmowania czynności mających na celu ustalenie przesłanek uzasadniających wystąpienie do sądu z wnioskiem o poddaniu się leczeniu odwykowemu.

Zgłoszenie osoby nadużywającej alkoholu na leczenie odwykowe odbywa się na wniosek osoby, której nie jest obojętny los nadużywającego alkoholu (np. członek rodziny, krewni) lub instytucja np. mops, policja, prokuratura, szkoła, zakład pracy.

 Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zbiera informacje na temat zgłoszonej osoby uzależnionej od alkoholu. Zaprasza ją do Punktu Konsultacyjnego na spotkanie z członkiem Komisji jak również zaprasza wnioskodawcę lub inne osoby posiadające informację na temat osoby uzależnionej.

 W celu poszerzenia wiedzy oraz zebrania niezbędnej dokumentacji na temat osoby zgłoszonej Komisja może skierować się do instytucji tj. miejski ośrodek pomocy społecznej mając na celu uzyskanie dodatkowych informacji na temat sytuacji zgłoszonej osoby.

 W tym przypadku, gdy istnieją obiektywne przesłanki ku temu, aby stwierdzić, iż osoba podejrzana o nadużywanie alkoholu rzeczywiście jest osobą uzależnioną Komisja kieruje ją na badanie przez biegłych sądowych. Dzieje się tak również w przypadku braku współpracy z osobą uzależnioną (np. nie zgłaszanie się na konsultację w wyznaczonym terminie).

Jeżeli osoba podejrzana o nadużywanie alkoholu nie zgłosi się lub odmówi udziału w badaniu przez biegłych sądowych Gminna Komisja Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych kieruje sprawę do rozpatrzenia przez sąd.

Osoba, która nadużywa alkoholu, może również dobrowolnie podjąć terapię. W takiej sytuacji Komisja monitoruje w dalszym ciągu sytuację osoby uzależnionej oraz uczestnictwo
w podjętej terapii. Jeżeli leczenie realizowane jest skutecznie i osoba ta kończy terapię z sukcesem, utrzymując abstynencję, po okresie dwóch lat umarza się postępowanie.